İlanlarda bile sıklıkla karşılaştığım bu hataya naçizane bir neşter atmak istedim, dijital pazarlama nedir, dijital iletişim nedir hep birlikte göz atalım.
Dost sohbetlerinde sıklıkla dile getirdiğim fakat hiç yazıya dökemediğim bir konu olan dijital pazarlama nedir, dijital iletişim nedir konusunu ele almanın zamanı geldi de geçiyor. Zira bu hata iş ilanlarını aştı, birebir aldığımız iş tekliflerinde bile kendini göstermeye başladı.
Her ne kadar hatalı olsa da, şirketlerde “dijital” yetkinliğine sahip personel ihtiyacının farkına varılması, bütçe ayrılması ve itibar edilmesi, bu konuda uzun mesai harcayan bir “dijitalci” olarak beni de çok mutlu ediyor. Madem su akmaya başladı, yolunu da bulsun ki hem firmalar hem de dijitalci dostlarım bu ilişkiden fayda sağlayabilsin, doğru işe doğru personel yerleşebilsin. Kolları sıvayalım ve en yalın haliyle bu soruya cevap verelim: dijital pazarlama nedir, dijital iletişim nedir?
Dijital Pazarlama Nedir?
Türkiye’deki sosyal medya kullanıcı sayısını, mobil internete sahip kişi sayısını ve sosyal medyaya olan yoğun ilgimizi örnekleyen bir rapordan örnek vermeyeceğim, zira bu bilgiler herkesin malumu, bu nedenle istatistiki bilgileri geçip doğrudan konuya gireceğim.
Sosyal medya tüketici tercihlerinin şekillenmesinde oldukça önemli bir etkiye sahip. İnsanlar kendilerince yetkin gördüğü ve bilgisine inandığı kişileri takip ediyor, onların kararlarını sahipleniyor, deneyime dayalı bilgilendirmeleri okuyarak satın alma kararını oluşturuyor. Bu kitleye en kısa yoldan ulaşabileceğimiz yöntem de dijital pazarlamadır. Dijital pazarlamaya artık ticaretin yeni şekli diyebiliriz.
Dijital pazarlama en özet haliyle; internet üzerinden herhangi bir ürünü satma çabalarının tümüdür. Bu işi yapan kişi de dijital pazarlama uzmanı unvanıyla istihdam edilir. Peki bir dijital pazarlama uzmanı olmak için hangi uygulama ve servislere hakim gerekmektedir? Bu sorunun cevabını da iquee.m Ajans Başkanı Berkun Meral ve Sosyal Medya Danışmanı Funda Güleç‘ten alacağız.
Bir Dijital Pazarlamacı Neleri Bilmeli?
Facebook, Twitter, Instagram gibi sosyal medyanın en fazla kullanıcı sayısına sahip servislerinin özellikleri, bu servislerin nasıl etkili kullanılacağı, hizmet verilen marka için hangi servisin daha yararlı olacağı, ilgili servislerin paylaşım saatleri gibi temel bilgilerin yanı sıra yapılan paylaşımların etkinliğinin raporlanması, satışları arttırmak için raporlara göre pazarlama kampanyalarına yön verilmesi ve tüm bu işlemlerin bir strateji dahilinde yapılması dijital pazarlamacının görevleridir.
GÖRÜŞ: iquee.m Ajans Başkanı Berkun Meral
Dijital pazarlama ile dijital iletişim aynı konular değildir. Dijital pazarlama uzmanı, dijital mecraların tüm pazarlama fonksiyonlarını bilmelidir. Pazarlama için gerekli olan bütçeleri hangi mecralarda nasıl kullanılacağı konusuna hakim olmalı ve rakamları çok iyi okumalıdır. Bir ürün veya markanın pazarlanması için dijital iletişim uzmanlarına yol gösterici olmalıdır.
Dijital iletişim uzmanları ise pazarlama yapılacak mecraların dijital pazarlama uzmanları tarafından seçilmesi ile birlikte nasıl bir iletişim faaliyeti yürütüleceğine karar verirler. Oluşturulacak içerikten kullanılacak görsellere kadar markanın hedef kitlesine ulaşmasında kullanılmak üzere yapılacak her çalışma dijital iletişim uzmanlarının kontrolü ile yapılmalıdır.
Kısacası, dijital pazarlama uzmanlarının odak noktaları rakamlardır, dijital iletişim uzmanlarının ise insanlar. Bir markanın büyümesi veya ürünün tanıtılması için sadece pazarlama veya sadece iletişim faaliyeti yeterli değildir, her iki faaliyetin birlikte ve bu işin uzmanları ile yapılması gerekir.
Berkun Meral’in bu konudaki tespiti gerçekten durumu çok güzel özetliyor: “Kısacası, dijital pazarlama uzmanlarının odak noktaları rakamlardır, dijital iletişim uzmanlarının ise insanlar.” Bir dijital pazarlama uzmanı hayatı boyunca hiç bir müşteri ile yüz yüze gelmese bile, ilgili raporlardan tüketici davranışlarını doğru okuduğu takdirde son derece başarılı olabilir. Fakat dijital iletişimci için durum bunun tam aksidir, dijital iletişimcinin işi de insanlarladır. Doğru ilişki ağına sahip bir dijital iletişimci hiç bir uygulama bilmese bile yine de son derece başarılı olabilir. (Tabi bu; aman hiç bir uygulama öğrenmeyin demek de değildir.)
GÖRÜŞ: Sosyal Medya Danışmanı Funda Güleç
Di
jital iletişimin odağında adı üstünde “iletişim” var. İletişim tonu olarak hitap biçimi, iletilecek mesajın kişiselleştirilmesi, hangi mecrada kullanılacaksa ona uygun bir yapıda kurgulanması, takip edilmesi ve sürdürülebilmesi esas. Dijital pazarlamanın odağında ise “satış” var. Dolayısıyla satın alma konusunu tetikleyecek, tüketim alışkanlığına müdahale edebilecek araçların da kullanıldığı, satışa etki edecek yatırımların sonucunun tahmin olarak sunulduğu, raporlandığı bir alan.
Dijital kampanya veya yönetimde markaya hizmet veren iletişim ve pazarlama uzmanlarının bir çalışma havuzunda toplanması ve beklentilere göre, doğru zamanda, doğru mecrada, doğru mesajla yer alması ve bir sonuç sunabilmeleri çok önemli.
Funda Güleç’in yorumunda ise iş ete kemiğe bürünmüş: “Dijital pazarlamanın odağında ise “satış” var.” Dijital pazarlamanın odağında satış, dijital iletişimin odağında ise bilinirlik bulunmaktadır. Bilinirliğin satışa katkısı olduğu tartışılmaz bir gerçeklik fakat, bilinirliğe yapılan yatırım satış arttırma amaçlı değil, itibara katkı için yapılmaktadır.
Dijital İletişim Nedir?
Kitabi bir tanımdansa yaşayan bir tanım yapmak istersek dijital iletişim; markanız ile ilgili içeriklerin dijital medya mecralarında yer bulması demektir. Herhangi bir marka size “ben iletişim planıma dijital seçenekleri de dahil etmek istiyorum” dediğinde aslında size; “ben haberlerimin internet haber sitelerinde yer bulmasını istiyorum” demek istemektedir. Bu talebi karşılamak için de dijital dünyanın işleyişini iyi analiz etmek gerekmektedir. (bkz. En Basit Haliyle Dijital PR Nedir?)
Örneğin herhangi bir basın bülteni için akla gelen ilk soruları ele alalım;
- Hangi habere hangi yayın yer verir, hangisini değerlendirmez?
- Hangi yayın hangi markaya olumsuz bakıyor?
- Bir bültenden beklentimiz çok fazla yere yayılması mı, yoksa erişimi yüksek mecralarda yer bulması mı?
- Hangi mecralarda yayınlanan haberler, başka hangi sitelere doğrudan yansıyor?
- Hangi mecralar ziyaretçi sayısı az olsa da firma için en doğru kitleye sahip?
- Sektörde özgül ağırlığa sahip serbest yazarlar/gazeteciler kimler?
Aslında ne kadar da farklıymış değil mi? Peki dijital pazarlama neden dijital iletişimci ile karıştırılır? Bunun en temel nedeni her iki meslek erbabının da kullandığı araçların aşağı yukarı aynı olmasıdır. Google, Analytics, anahtar kelimeler, sosyal medya, bloggerlar vb. gibi. Aynı araçları farklı amaçlar için kullanan bu iki iş kolunun sorumluluklarının da, başarı ölçütlerinin de birbirinden siyahla beyaz kadar ayrı olduğunun altını çizmek isterim.
Dijital pazarlamacının başarı ölçütü satıştır, dijital iletişimcinin başarı ölçütü internete yayılan haberlerin yansıma sayısıdır. Bu bilgiler dikkate alınarak hazırlanacak bir iş ilanı ihtiyaca uygun adaylara ulaşacak ve doğru işe, doğru personel yerleşecektir. Aksi halde sık sık yaşadığımız verimsiz istihdam sorununu yaşamaya devam edeceğiz.
Bu yazıya katkı sunan kıymetli dostlarım Funda Güleç ve Berkun Meral’e sektöre katkılarından dolayı da ayrıca teşekkür ediyorum.
“Fayda görmeniz dileğiyle…”