Tutum, Tutum Değişimi ve İkna

Kendimi ve insanları anlama yolcuğumun önemli kilometre taşlarından biri olan Tutum, Tutum Değişimi ve İkna kitabını da kütüphanemin okunmuş kitaplar bölümüne ekledim. Sıra geldi özetlemeye…

Kitap daha önce okuduğum sosyal psikoloji ve ikna kitaplarını indeksler nitelikte çıkınca çok daha yoğun bir ilgi ile okudum. Piyasada, çok satanlar listelerinin üst sıralarını zorlayan ikna kitaplarının, ikna sürecinin sadece küçük bir bölümüne odaklandığını farkettim. Örneğin daha önce blogumda özetini de yayınladığım Robert B. Cialdini’nin İknanın Psikolojisi kitabının, iknanın kuramlar temellerinden sadece birinin alt başlığı üzerine yazıldığını öğrenmiş oldum.

Bilişsel Tepki Yaklaşımı; iletişim sürecinin iki farklı mekanizma aracılığıyla tutumları etkileme gücünün olduğunu öne sürer.

• Ayrıntılı İnceleme Olasılığı Modeli
• Sezgisel-Sistematik İşleme Modeli

Ayrıntılı İnceleme Olasılığı Modeli’nde, bireylerin verilen mesajdaki bilgiyi nasıl işledikleri ve inceledikleri üzerinde durmaktadır. Bu model de yine iki alt başlığa ayrılmaktadır.

• Merkezi İşlem
• Yüzeysel İşlem

Merkezi İşlem sırasında birey mesajı işlemek için yüksek düzeyde dikkat ve odaklanmaya ihtiyaç duyar. Yüksek düzeyde bilişsel çaba gerektiren Merkezi İşlem kalıcı tutum değişikleri sağlar. Yüzeysel işlemde ise durum farklıdır.

Yüzeysel işlemde mesajın kendisinden çok ortama ve mesajın kendisine odaklanılır. Mesajı verenin dış görünümü, fiziksel çekiciliği, deneyimi, statüsü, fondaki müzik dikkat yöneltilen noktalar olabiliyor. Hedef, emek harcamadan, kısa yoldan mesajı işlemeyi tercih eder. Bu durumda hedefi etkilemek kolay fakat tutum değişimi anlık veya geçicidir. İknanın Psikolojisi kitabı da tam olarak bu tip durumlara yönelik öneriler sunmaktadır.

Kitap kuramsal düzeyde ikna teorileri açısından oldukça zengin, ayrıca uygulama örnekleri, psikolojik testler kitabın anlatım gücünü arttırmış.

Kitabın içeriği o kadar zengin ki, özetlemek de bir o kadar zor oldu, bu nedenle blogumdaki en uzun kitap özeti olma özelliğini taşıyor. Uzun uzadıya sayfalar arasında okuyucuları boğmamak özeti Word belgesi olarak indirebileceğiniz bir link paylaşacağım. Ayrıca öne çıkan bir kaç pasajı da yine aşağıda bulabilirsiniz.

Psikoloji, ikna, sosyal psikoloji ve iletişim konuları ile ilgiliyseniz kesinlikle okumanız gereken bir kitap olduğunu düşünüyorum.

Tutum, Tutum Değişimi ve İkna

Yayınevi : Nobel Kitap
Yazarı     : Dr. H. Andaç Demirtaş Madran